วิทยากรที่ประสบความสำเร็จจะต้องไม่เน้นการบรรยายเป็นหลัก

“หมดยุคแล้วที่การฝึกอบรมจะต้องเน้นการบรรยายเป็นหลักเพราะคนส่วนใหญ่ฟังได้นานสูงสุดไม่เกิน 7-10 นาที การเรียนรู้ที่ดีที่สุดคือการปล่อยให้คนเรียนได้ลงมือทำ คิดวิเคราะห์ และนำเสนอมุมมองต่างๆ ด้วยตัวเองออกมาก่อน จากนั้นวิทยากรจึงสรุปด้วยหลักการและแนวคิดที่สามารถใช้ได้จริง”

 

            บทบาทของวิทยากรฝึกอบรมหรือเทรนเนอร์ในสถานที่ประกอบการได้เปลี่ยนแปลงไปจากเดิมพร้อมกับการค่อยๆ เปลี่ยนจากแนวทางการสอนโดยเน้นที่วิทยากรเป็นศูนย์กลางของการพัฒนาทักษะ ความรู้ ความสามาถด้วยตัวเองไปสู่การใช้วิธีการให้ความสำคัญกับผู้เรียนแทน กล่าวคือ ผู้เรียนเองจะต้องมีความรับผิดชอบต่อการเรียนรู้ด้วยตัวเองมากขึ้น เช่น การคิดวิเคราะห์ การลงมือปฏิบัติ การทำกิจกรรม หรือ แม้แต่การนำเสนอมุมมองต่างๆ ด้วยตัวเอง

            ที่สำคัญไปกว่านั้นก็คือวิทยากรยังจำเป็นที่จะต้องปรับบทบาทของตัวเองเพื่อเสริมสร้างความร่วมมือระหว่างผู้เรียนเพื่อให้คนเหล่านี้เกิดแรงบันดาลใจที่จะเรียนรู้ หรือ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการทำงานมากขึ้นหลังการเข้าร่วมฝึกอบรมซึ่งเป็นเป้าหมายสูงสุดของการฝึกอบรมทุกประเภทถึงแม้ว่าวิทยากรฝึกอบรมแต่ละคนจะมีสไตล์การถ่ายทอด และมีบุคลิกที่แตกต่างกัน อย่างไรก็ตามวิทยากรที่ประสบความสำเร็จมักมีคุณลักษณะ และทักษะที่จำเป็นดังต่อไปนี้

ทักษะการสอนหรือการถ่ายทอด

ทักษะของวิทยากรฝึกอบรม เป็นทักษะที่ไม่เหมือนกับงานอาชีพอื่นๆ โดยเฉพาะทักษะทางด้านการสอนหรือการถ่ายทอด ด้วยเหตุนี้การพัฒนาทักษะการสอน การศึกษาหาความรู้อย่างต่อเนื่อง รวมทั้งการเข้าร่วมหลักสูตรฝึกอบรมต่างๆ เพื่อพัฒนาการถ่ายทอดของตัวเองให้เข้าใจง่าย เน้นการนำเสนอสองทาง และที่สำคัญที่สุดก็คือการปล่อยให้คนเรียนได้มีโอกาสลงมือปฏิบัติและเรียนรู้ด้วยตัวเอง พร้อมกับการชี้แนวทางที่เหมาะสมจึงกลายเป็นกุญแจสำคัญอย่างหนึ่งที่จะนำพาวิทยากรไปสู่ความสำเร็จ

ทักษะในทางเทคนิค

ทักษะในเชิงเทคนิคหมายถึงประสบการณ์ด้านการทำงาน ข้อมูลและความรู้ที่มี รวมทั้งประสบการณ์ด้านฝึกอบรมในเรื่องที่จะสอน หรือการทำงานในพื้นที่งานจริงซึ่งสอดคล้อง หรือ มีความสัมพันธ์กับความรู้ เป็นประโยชน์ เป็นเรื่องใกล้ตัว และสอดคล้องกับหน้างานจริงหรือความต้องการของผู้เข้าฝึกอบรมเป็นสิ่งจำเป็นอีกอย่างหนึ่งซึ่งจะช่วยให้วิทยากรสามารถ่ายทอดความรู้ต่างๆ ได้ชัดเจน และสร้างความเชื่อมั่นให้กับคนเรียนได้มากยิ่งขึ้น

ทักษะการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล

ทักษะดังกล่าวซึ่งวิทยากรฝึกอบรมจำเป็นต้องมีรวมไปถึงความรู้ความสามารถในการออกแบบ พัฒนา และจัดทำหลักสูตรฝึกอบรมให้เข้ากับกลุ่มคนเรียนแต่ละประเภท รวมทั้งทักษะการสื่อสารที่ชัดเจน การมีมนุษสัมพันธ์ที่ดีกับคนเรียน การให้เกียรติเรื่องประสบการณ์และความรู้ของคนเรียน รวมทั้งการวางตัวและแสดงออกซึ่งพฤติกรรมที่เหมาะสมตลอดช่วงระยะเวลาของการฝึกอบรม เป็นต้น

       

               นอกจากทักษะทั้ง 3 ประการที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นแล้ว วิทยากรฝึกอบรมที่มีประสิทธิภาพยังจะต้องมีทักษะ รวมทั้งคุณลักษณะอื่นๆ เพิ่มเติมอีกด้วย เช่น ทักษะการบริหารจัดการเวลา โดยจะต้องเป็นคนรักษาเวลา และรู้ว่าข้อมูลในส่วนไหนที่จะต้องเน้นย้ำ ในขณะเดียวกันก็ไม่ควรใช้เวลานานเกินไปกับข้อมูลที่ไม่ค่อยเป็นประโยชน์กับผู้เรียน อีกทั้งทักษะการฟัง การแก้ข้อโต้แย้งหรือสถานการณ์ยุ่งยากซึ่งเกิดขึ้นในระหว่างการฝึกอบรม ทักษะการนำเสนอแบบ 2 ทาง การใช้ภาษากายที่เหมาะสม เช่น การใช้มือ ท่าทาง การสบตา การเคลื่อนไหว รวมทั้งการใช้เสียงในระหว่างการถ่ายทอด การตั้งคำถาม การสร้างการมีส่วนร่วม และการใช้สื่อการสอน ฯลฯ